Iedereen weet het wel. We zitten met z’n allen te vaak op de sociale media, we zijn bijna vergroeid met onze smartphone. En we kennen ook de nadelen: minder echt aanwezig zijn voor anderen, moeilijker kunnen concentreren, minder gedaan krijgen op een dag, … We mogen gerust spreken van een verslaving. Maar daarnaast is er nog een groot nadeel. We leren niet meer omgaan met dingen waar ze geen zin in hebben, waar we weerstand van voelen, waarvan we willen wegvluchten. Die gsm biedt ons namelijk een perfecte uitweg, we dompelen ons onder in dat mobieltje en sluiten ons – voor even of was het nu voortdurend – af van de wereld rondom ons.
En toch kunnen we er, zoals dat vaak is met “slechte gewoonten” niet zomaar mee stoppen, ook al manen we onszelf regelmatig aan om dat wel te doen.
Ik vond de sleutel enkele weken geleden en deel hem graag in deze blog.
Wat helpt niet?
Laat me eerst nog iets herhalen wat overduidelijk is. Jezelf aanmanen om ermee te stoppen helpt niet. Klaar. Zou dat wel werken, dan waren we met z’n allen al lang gestopt met roken, teveel drinken, ongezond eten, laat gaan slapen, te weinig sporten, … noem maar op.
En niet alleen helpt het niet, het maakt mij ook niet meer gespannen. Want het frustreert me dan dat het met niet lukt en dat helpt niet meteen om een uitdaging aan te gaan, welke dan ook.
Wat helpt wel?
- Zet je frustratie om in nieuwsgierigheid.
Verleg je focus van het onder controle krijgen van je gedrag naar het onderzoeken van het probleem. Gedrag wordt (onder andere) beïnvloed door een aanleiding en door wat het oplevert.
De aanleiding is soms moeilijk te vinden. Die kan immers weken terug in de tijd te vinden zijn. Het gevolg van je gedrag is echter meteen merkbaar. Hiernaar op zoek gaan, loont echter wel. Het leert je zien wat je net uit de weg gaat, waar je niet mee omgaat, wat heb je te accepteren of aan te pakken.
Dus: wat merk je dat er gebeurt als je veel op sociale media zit? In mijn geval geraak ik wat verdoofd als het ware, wat afgesloten. Als ik iets moeilijk vindt om te doen; het beantwoorden van een mailtje, een opleiding in elkaar steken, …. dan is sociale media mijn vriend. Ik wil dus geen extra stress, geen extra gedoe aan mijn hoofd. Mijn hoofd zoekt een uitweg.
Bij teveel eten van vettige of zoete dingen zeggen mensen soms: ‘dat troost’. Of mensen die weten dat ze teveel sporten maar het toch blijven doen; ‘ik voel me goed als ik gesport heb’.
Hoe zit dat met jou? Naar welk – op het eerste zicht – positieve effect ben jij op zoek?
En als je dat gevonden hebt, is er dan een verband met de aanleiding van je gedrag? Je bent blijkbaar op zoek naar een manier om je ‘beter’ te voelen, ‘minder angstig’ of ‘minder opgejaagd’? Misschien moet je daarvoor zelfs een paar weekjes terug in de tijd. Of gaat het over vandaag? Is er iets wat je geraakt heeft, pijn doet, je onzeker maakt? Het kan zelfs gaan over een gevoel dat er in de toekomst iets spannend zal zijn, beangstigend, …
Ben je – al is het onbewust – bezig met de reactie van anderen? Kortom: is er iets waarvan je vlucht of waartegen je vecht?
- Vluchten, vechten of aanpakken?
Hoe groot zijn de nadelen van jouw vlucht- of vecht gedrag? Als je kon, zou je er dan iets aan willen veranderen? Zo ja, waarom? Probeer dit zo gedetailleerd mogelijk voor jezelf te beschrijven.
Om je op weg te helpen: in mijn geval gaat dat over minder beschikbaarheid in mijn hoofd om er echt te zijn voor mijn gezin. Maar ik heb ook minder ruimte om de dingen te doen die ik wil doen, zoals bvb bewegen, mijn avond invullen op een leuke manier, … ik hang maar wat op de zetel en ik voel me bezwaard en niet tevreden over mijn dag. Ik ben moe van het vechten met mezelf. Ik doe mezelf te kort en de mensen rondom mij ook.
Dus: de manier waarop je aan het omgaan bent met wat het ook is dat je lastig vindt, blijkt niet zo effectief. Wat dan wel?
Durf je kijken naar wat je zo moeilijk vindt dat je ervoor kiest om je hoofd in het zand te steken? Heb je de indruk dat jij je gedrag stuurt of dat dit gevoel jouw gedrag stuurt?
2 vragen die verheldering kunnen brengen:
- Kan je iets veranderen aan de situatie waarvan je weg wil? Zo ja, wat precies en hoe wil je dat aanpakken?
- Heb je te accepteren wat er gebeurt in jou of rondom jou? Zo ja, wat kan je helpen om te accepteren? Een goed advies is om tijd te nemen om te voelen wat je voelt. Misschien zegt jouw hoofd: “En dan? Dat verandert toch niks?! Dan voel ik toch nog hetzelfde!”
Ik zou zeggen: “Wat ben je kwijt met het te proberen?” Daag jezelf dus uit; neem even de tijd en start met wat je kan voelen, al is het voor heel even en al vind je het moeilijk. Je respecteert jezelf dan alvast wat meer. Je ziet jezelf alvast wat meer. Daarna kan je starten met acceptatie. Probeer het ongemak niet onder de mat te vegen maar naast je te zetten en te verwelkomen, zoals je zou doen met een gast die je niet erg leuk vindt maar die wel is komen opdagen.
- Facebook als signaal
Telkens je teveel op Facebook of andere sociale media zit, zou je dus kunnen kijken naar wat je op dat moment probeert op te lossen. Op die manier wordt jouw sociale media gebruik een mooie manier om vast te stellen hoe het met je gaat en er adequaat op te kunnen reageren.
- Forest
Een hele praktische tip: ‘Forest’ is een appje wat je kan downloaden om minder op je gsm te zitten. Het klinkt misschien tegenstrijdig, een appje voor je gsm tegen je gsm. Maar dit werkt echt. Je stelt de tijd in dat je eraf wil blijven. Kom je er toch op, zal hij gaan trillen en je herinneren aan het feit dat je jezelf beloofd had om eraf te blijven. Blijf je er af, groeit er een boompje. Kom je er toch op, sterft het boompje.
De organisatie plaatst ook echte bomen wanneer mensen het appje gebruiken. Dus je doet ook nog een goeie daad!
- Sociale controle
Iets wat je op weg zou kunnen helpen, is je gsm afgeven aan je partner of iemand in jouw buurt. Wanneer je je gsm wil gebruiken moet je het daadwerkerlijk gaan vragen aan die persoon. Dit klinkt misschien ingrijpend. Maar de vraag is vooral hoezeer je je gedrag onder controle wil krijgen. Moest je dit éénmalig doen (of bvb 1x per week), zou je alvast meer bewust kunnen vaststellen hoe vaak je je gsm nodig hebt. Of wil hebben.
Merk je dat je veel meer verbonden bent met je gsm en je wil dit veranderen? Contacteer ons voor het 8-weken programma of voor individuele begeleiding. Je hebt immers recht op meer levenskwaliteit dan je nu ervaart!