Horen waaromvragen thuis in een ACT -therapie? Wordt er tijd gemaakt in een ACT-therapie om naar de verhalen van cliënten te luisteren? But of course! Er wordt nogal eens gezegd dat ACT een methode is die op een oppervlakkige manier werkt. Dit is een terechte bezorgdheid. Wanneer je ACT gebruikt als een toolbox dan klopt het dat het een erg oppervlakkige manier van werken wordt. Doch… dan is het eigenlijk geen ACT (of beter: het ACT-model) wat je gebruikt.
ACT is een samenvloeiing van 2 bestaande kaders: het contextueel denken en gedragstherapie. ACT is geen nieuw model. Het is wel een uniek model door de manier waarop beide denkkaders zijn opgenomen in één model. Het wordt daardoor door therapeuten met allerlei therapie-opleidingen vaak beschouwd als een waardevolle aanvulling op wat ze al kennen. Omdat het altijd ergens aansluiting vindt.
Er zijn 2 soorten waaromvragen
- Er is de vraag die gaat over de gebeurtenissen in het leven van je cliënt. Deze vraag heeft als doel te verstaan, te analyseren.
- Er is de waaromvraag die gaat over gedrag: waarom reageer jij op deze manier op pijnlijke situaties? En waarom in deze specifieke situatie? Waarom triggert dat deze emoties en gedachtengang?
Beide type vragen hebben hun plaats in therapie. Beiden werken …niet altijd. Vanuit een ACT-perspectief willen we je stimuleren om te kijken hoe je ze flexibel kan inzetten en kan kijken wat de cliënt doet bewegen richting een waardevol leven. En vanuit het ACT-model gaan we om dat te bereiken eerder de insteek van de laatste vraag nemen; de functionele waaromvraag.
“Life is not about what happens to you, it’s all about how you choose to respond.”
De plaats van het verhaal van de client binnen een ACT-therapie
- Als je wil weten wat mensen geleerd hebben uit hun geschiedenis, als je wil weten hoe dit vandaag nog speelt in hun gedrag als ze soortgelijke pijn tegenkomen, dan luister je best naar de verhalen die mensen beleefd hebben. We willen erachter komen hoe deze situaties mensen gevormd hebben, hoe het hen bepaalt in hoe zij omgaan met tegenslagen en moeilijke ervaringen.
We gaan op zoek naar de context die bepaald onwerkbaar gedrag triggert. Onder gedrag verstaan we ook ‘emoties’ of ‘gedachten’. Welke gedachten of emoties komen telkens boven in bepaalde contexten? En hoe verhouden cliënten zich tot die emoties en gedachten? Wat doen ze ermee?
Ik zou heel wat onderbouwing kunnen geven over waarom we niet kiezen voor analyseren van iemands verleden of de focus niet leggen op verklaringen, maar dat zou een verkeerde indruk wekken. Deze blog gaat niet over deze of gene therapievorm is beter, integendeel. Deze blog dient om toe te lichten hoe we vanuit een ACT-perspectief naar verhalen kijken van cliënten.
- Een andere belangrijke reden waarom het ook goed is om naar mensen hun verhalen te luisteren, is omdat in die verhalen hun pijn zit. Pijn geeft aan waar we om geven, wat we belangrijk vinden. Het geeft duidelijk aan wat je cliënt niet meer wil, wat meteen ook weer gespreksmogelijkheden geeft over wat mensen dan wél willen in hun leven.